Bitterzoet. Dat is toch wel het kernwoord van deze film van Paul Mazursky over Vladimir Ivanoff, de Russische immigrant die tijdens een trip naar New York overloopt naar de VS. Defection is een woord dat nu weinig mensen nog wat zegt, maar tijdens de Koude Oorlog was de betekenis ervan echt enorm. Bij Vladimir Ivanoff loopt het overigens wat anders. Hij wordt zelf een beetje overvallen door zijn plotselinge besluit.
Ivanoff is saxofonist in het circus van Moskou en woont samen met zijn uitgebreide familie in een klein appartement. Heel gezellig maar ook heel benauwend. Hij staat in de rij om schoenen, toiletpapier en eten te kopen en gaat met zijn vriend Anatoly mee naar een mobiel benzinestation op de zwarte markt om zijn auto te vullen. Het circus plant een reis naar New York en Anatoly vertrouwt Ivanoff toe dat hij van plan is over te lopen. Maar als hij op het laatste moment bang wordt, besluit Ivanoff plots dat hij degene is die over gaat lopen. Dit veroorzaakt een klein tumult in Bloomingdale’s en hij wordt het middelpunt van een nieuwsuitzending. In dat proces klampt hij een medewerkster aan met wie hij direct een klik heeft. Een vriendelijke bewaker nodigt Ivanoff uit om bij hem te komen wonen, waarna de Russische overloper moet zien te integreren in de Amerikaanse samenleving. Dat valt niet mee. Die samenleving blijkt armoede, racisme, werkloosheid, criminaliteit en eenzaamheid te herbergen. Ivanoff mist zijn familie maar hij zet door.
Moscow on the Hudson maakt een politiek statement over vrijheid en geluk en dat dit relatieve begrippen zijn, maar zwaar wordt het nooit. Regisseur Paul Mazursky bekijkt alle personages met mededogen en hij is niet uit op een scherpe veroordeling van onderdrukkende samenlevingen of een waarschuwend verhaal over de prijs van vrijheid. Dit is het verhaal van een gewone man die iets uitzonderlijks meemaakt. Robin Williams is met zijn behaarde borst en rode konen een vleesgeworden knuffelbeer. Perfect passend bij een Rus die van zijn land houdt maar ook meer wil van het leven dan de langse voedselrijen en het gebrek aan alles in zijn thuisland. Als hij de liefde vindt, ook een immigrant, wil deze Italiaanse Lucia zich niet aan hem binden. Ze wil een echte Amerikaan. Maar Mazursky laat zien dat ook dit een relatief begrip is. Zijn film zit vol met etnische en raciale minderheden. Van de zwarte familie waar Ivanoff gaat wonen en de Italiaanse schone, tot een Koreaanse taxichauffeur, een Cubaanse advocaat en een Chinese presentatrice. Iedereen komt ergens anders vandaan.
Een hartverwarmende en tragikomische film zonder enig cynisme en met een geweldige hoofdrol van Williams. Ook de rest van de cast is uitstekend, met voorop Maria Conchita Alonso als Lucia die werkelijk van het doek afspat.