Bij geschreven biografieen van beroemdheden zie je nog wel eens een verschil tussen authorized en non-authorized. In het eerste geval heeft het subject eraan meegewerkt, in het tweede niet. Bij gefilmde portretten ligt dat anders. Om iets goeds te maken heb je eigenlijk de medewerking van de beroemdheid nodig, of de erven zoals bij Muhammad Ali. Dan kun je putten uit home movies en foto’s en kun je de geportretteerde ook in beeld brengen en interviewen. Bij muziekbiopics kun je ook de muziek laten horen, nogal belangrijk. De maker of de erven moeten toestemming geven en die komt er niet als ze zelf geen vinger in de pap hebben. Het nadeel is vaak dat alle misstanden en mindere karaktereigenschappen onder het tapijt geschoven worden. Ik denk bv aan de docu’s over David Beckham, Wham, Arnold Schwarzenegger en A-ha. Geslaagd, zeker, maar je blijft toch achter met het idee dat er ook veel niet is gezegd.
In Janet Jackson is het hoofdpersonage ook prominent aanwezig, al in de openingsshots als ze een bezoek brengt aan Gary (Indiana). Hier groeide ze op als jongste van tien kinderen. Ze praat liefdevol over die jaren, ook al werd ze flink gepusht door haar vader en sliep ze op de bank in de woonkamer. Alle Jacksons bleken over muzikaal talent te beschikken en vader Joe was er alles aan gelegen om die potentie zo goed mogelijk te benutten. De broers Jackie, Tito, Jermaine, Marlon en Michael vormden The Jackson 5 toen Janet nog een peuter was. Ze was pas 7 toen ze voor het eerst optrad met het imiteren van beroemdheden in Las Vegas. In 1977 had ze al een tv-rol in de serie Good Times. Als tiener vervolgde ze haar acteercarrière met andere series om te switchen naar muziek toen ze 16 was. Aarzelend, omdat ze onzeker was of daar haar toekomst lag en of ze wel het talent had van haar broers. In die periode speelde ze ook nog een tijd in de serie Fame. Het debuutalbum en de opvolger leden onder de bemoeienis van de studio en van haar vader. Dat moest anders en de titel van album drie moet je dan ook letterlijk nemen.
Als 19-jarige nam ze de touwtjes in handen, huurde de producers Jimmy Jam & Terry Lewis in en maakte het spetterende en enorm succesvolle Control. Met hits als When I Think of You, What Have You Done for Me Lately, Nasty, Control, Let’s Wait Awhile en The Pleasure Principle en de baanbrekende opzwepende videoclips (gechoreografeerd door Paula Abdul), was Jackson niet van MTV en Countdown te slaan. Als 16-jarige was ik er flink door gegrepen. Intussen was ze voor de tweede keer getrouwd (het eerste strandde snel vanwege de drugsverslaving van haar man), nu met danser Rene Elizondo. Die had de gewoonte om haar voortdurend te filmen, beelden die hier ook veelvuldig te zien zijn. Het succes van Control werd nog overtroffen door opvolgers Rhythm Nation 1814, Janet, The Velvet Rope en All for You. Ze was in control maar altijd was er die enorme druk van de media en het gedoe met haar familie, vooral Michael. Ze kreeg vaak vragen over hem en werd betrokken in de rechtzaak over zijn pedofiliebeschuldigingen. Na ‘nipple gate’ tijdens de Superbowl in 2004 raakte ze eigenlijk pas voor het eerst in de problemen. Het was heftig (ik moest denken aan de haatcampagne rond David Beckham na zijn rode kaart in 1998) maar ze kwam er weer bovenop.
Wat blijft hangen is die mix van kwetsbaarheid en kracht. Jackson heeft altijd dat lieve gehad, een meisje dat bescherming nodig leek te hebben. Eerst van haar vader, later van haar echtgenoten. Tegelijkertijd heeft ze als 19-jarige haar eigen plan getrokken en dat volgehouden. Ze kreeg op haar 50ste een kind, een signaal dat ze nog steeds zelf bepaalt hoe haar leven verloopt. Janet Jackson is waarschijnlijk de sterkste van alle Jacksons, een dame die nog altijd Control heeft. Ook over deze documentaire.
