Fons de Poel is ontslagen als presentator van Brandpunt. De Poel was verontwaardigd over de houding van GroenLinks kamerlid Jesse Klaver jegens ABN-Amro. Zijn ‘snotneus’-opmerking richting Klaver getuigde van onprofessionaliteit en gebrek aan smaak, maar was op zich niet voldoende voor een exit. Maar toen bekend werd dat hij bijgeklust had bij ABN-Amro lag de zaak anders. Het is een pijnlijke zaak. Voor De Poel, maar ook voor al die andere journalisten die hun bekendheid uitventen.

De faux pas van De Poel laat weer eens zien hoe dun de scheidslijn is tussen journalistieke en zakelijke belangen. De KRO-NCRV presentator is niet bepaald de enige journalist die te huur is voor een dagvoorzitter- of debatleiderklusje. In 2004 kwam het programma Reporter met een lijst journalisten die bijverdienden op ministeries. Het leidde tot veel ophef maar van de lijst met onthulde namen is alleen Paul Witteman gestopt met schnabbelen.

Het aantal bijklussende journalisten is sindsdien alleen maar toegenomen. Onder anderen Eva Jinek, Clairy Polak, Frits Wester, John van den Heuvel, Roelof Hemmen, Gijs Wanders, Frits Barend, Aart Zeeman en Pieter Jan Hagens zijn in te huren. De een duurder dan de ander. Journalisten schieten met hagel als het gaat om mogelijke boekingen. Ze melden zich bij een range aan schnabbelmakelaars. De grootste daarvan zijn Speakers Academy en Quality Bookings. De eerste laat niets los over tarieven maar Quality Bookings is openhartiger. Zo kost De Poel tussen de twee- en vijfduizend euro. Mingelen, Wester, Van den Heuvel, Hemmen en Wanders hanteren dezelfde prijs.

Wie liever Twan Huys, Charles Groenhuijsen, Jan Mulder, Max Westerman of Peter R. de Vries als presentator heeft moet rekenen op vijf- tot tienduizend euro. Twan Huys neemt overigens stevige maatregelen om niet voor verrassingen te komen staan: in zijn contract laat hij vastleggen dat hij onder geen voorwaarde mag worden gefilmd of gefotografeerd in zijn betaalde rol.

Talent Kitchen is het bureau van Jeroen Pauw waarmee hij zichzelf verhuurt. Ook Eva Jinek en Merel Westrik staan daar op de lijst, evenals Teun van de Keuken, Ferry Mingelen, Max Westerman, Ferry Mingelen en Frits Wester. Allen stralen ook in de stallen van Speakers Academy en Quality Bookings.

Ondernemingen en instellingen die hun symposium of congres een schijn van objectiviteit en nieuwswaardigheid willen verlenen huren daarvoor graag een journalist in. Maar de schijn van belangenverstrengeling ligt altijd op de loer. Als een journalist als dagvoorzitter iemand moet interviewen, zal een toehoorder al gauw denken dat niet alles gevraagd kan worden. De journalist kan wel beweren dat er geen grenzen zijn, maar het probleem is dat de schijn al voldoende is. Het gevolg is dat een journalist voorlopig geen item meer kan maken over het bedrijf waar hij door is ingehuurd.

Maar omdat de lijsten met namen van deze boekingsbureaus overweldigend lang zijn, is een volgende dagvoorzitter of debatleider zo gevonden. Ondernemend Nederland en het landelijke journaille zitten in een commerciële carrousel waar zich af en toe een uitglijer voordoet. Het is wachten op een volgende Fons de Poel.